Phân tích phát hiện và định lượng dư lượng kháng sinh trong thủy sản bằng LC-MS/MS

1. Tầm quan trọng của việc kiểm tra dư lượng kháng sinh trong thủy sản

Nuôi trồng thủy sản là một trong những lĩnh vực phát triển chiến lược trên toàn thế giới và tầm quan trọng của nó được thể hiện rõ qua sự tăng trưởng đáng kể trên toàn thế giới trong những thập kỷ qua. Sự tăng trưởng này gắn liền với việc thực hiện các phương thức sản xuất thâm canh và bán thâm canh, sử dụng kháng sinh nhằm ngăn chặn sự phát sinh và lây lan của các bệnh truyền nhiễm trên thủy sản. Các kháng sinh như Fluoroquinolones, tetracycline và sulfonamid… và các nhóm kháng sinh khác được sử dụng rộng rãi cho mục đích này. Thực tiễn này tạo thành một mối lo ngại về sức khỏe của cộng đồng, không chỉ do sự hiện diện của dư lượng kháng sinh trong sản phẩm thủy sản có thể gây ra phản ứng dị ứng ở những người quá mẫn cảm, mà còn do sự xuất hiện của tình trạng kháng kháng sinh. Do đó, các Cơ quan quản lý của Liên minh Châu Âu đã thiết lập các giới hạn dư lượng tối đa và các yêu cầu cụ thể liên quan đến việc thực hiện các phương pháp phân tích.

Việc sử dụng kháng sinh không hợp lý, thường xuyên lạm dụng gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Rõ ràng là các mối nguy hại đối với sức khỏe cộng đồng liên quan đến việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản bao gồm sự phát triển và lây lan của vi khuẩn kháng kháng sinh và các gene kháng thuốc. Nguy cơ tiềm ẩn lớn nhất đối với sức khỏe cộng đồng liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản là sự phát triển của một kho chứa các gene kháng có thể chuyển giao được ở vi khuẩn và trong môi trường nước. Những gene này có thể được phổ biến bằng cách chuyển gene sang các vi khuẩn khác và cuối cùng đến mầm bệnh ở người.

Năm 2004, WHO nhấn mạnh việc thiếu dữ liệu nhất quán về sự xuất hiện kháng vi khuẩn ở các loài nuôi trồng thủy sản (WHO, 2004). Vấn đề đã được làm rõ vào năm 2006. Trong một cuộc họp chung do WHO, FAO và OIE tổ chức (FAO/OIE/WHO, 2006), những rủi ro liên quan đến việc sử dụng thuốc kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản đã được đánh giá và nguy cơ lan truyền kháng thuốc. Các gene từ vi khuẩn đến mầm bệnh ở người đã được làm nổi bật.

Để giảm thiểu rủi ro đối với sức khỏe con người từ việc sử dụng thuốc kháng vi sinh vật trong chăn nuôi làm thực phẩm, Cộng đồng Châu Âu đã tạo ra một khung pháp lý để điều chỉnh và kiểm soát việc sử dụng thuốc thú y trong các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Giám sát dư lượng kháng sinh trong mô động vật ăn được đòi hỏi các phương pháp phân tích nhạy cảm và chọn lọc có khả năng xác minh các yêu cầu pháp lý này và đảm bảo an toàn thực phẩm cũng như niềm tin của người tiêu dùng.

2. Phương pháp phân tích dư lượng kháng sinh trong thủy sản

Hiện nay, có nhiều phương pháp để phát hiện dư lượng kháng sinh, nhưng phương pháp hiệu quả nhất là sắc ký lỏng ghép khối phổ LC/MS/MS nhờ khả năng định danh tốt, định lượng tương đối chính xác, đảm bảo độ đúng, độ lặp lại và độ nhạy.

Ưu điểu của phương pháp phân tích bằng LC-MS/MS của Hãng Sciex

• Định danh bằng thời gian lưu và nhờ những mảnh ion đặc trưng của LC-MSMS và định lượng tốt nhờ nâng cao độ nhạy bằng cách khử nhiễu nền.
• LC-MSMS được sử dụng trong phân tích dư lượng trong những nền mẫu phức tạp
• LC-MS/MS của Hãng SCIEX sử dụng hệ thống API 4000™ LC-MS/MS và tái thiết kế hệ thống này một cách thông minh để thiết lập một tiêu chuẩn mới cho phép định lượng đáng tin cậy. Nó cung cấp độ nhạy định lượng, độ bền và hiệu suất mà bạn cần, được hỗ trợ bởi công nghệ QTRAP® để đạt được giá trị ngoài MRM để cải thiện chất lượng dữ liệu đáng kể đáp ứng mọi nhu cầu phân tích.
• Độ nhạy định lượng và định tính để phát hiện các chất phân tích có nồng độ thấp trong các chất nền phức tạp
• Dải động để xem các mức nồng độ từ thấp đến cao
• Tốc độ quét cực nhanh để phân tích rõ ràng các chất phân tích tương tự nhau
• Nguồn ion hóa, pha động cho sắc ký lỏng có tính linh hoạt
• Được thiết kế độc đáo để chiếm ít không gian phòng thí nghiệm
• Thiết kế được tối ưu hóa mang lại khả năng ngăn chặn ion tốt hơn và hoạt động ở áp suất cao. Điều này giúp lấy nét va chạm tốt hơn để tăng cường truyền ion nhằm cải thiện độ nhạy.

Hình 1. Hệ thống LC-MSMS của Hãng Sciex